Lauren Vangilbergen
Sjorren op de scouts, tekenen met zijn vader en helpen bij de verbouwing van het ouderlijke huis. De interesses van Lauren wezen allemaal in dezelfde richting: architectuur. Tijdens zijn studie volgde hij een keuzevak dat begeleid werd door Arnout van Vaerenbergh en Michiel Helbig. Met ‘Collective Practice’ ontwierpen én bouwden ze een podium voor Horst Festival. De combinatie van de theorie en de praktijk sprak hem enorm aan. Toen Arnout hem een jaar later belde met de vraag om bij zijn bureau Gijs Van Vaerenbergh te komen werken, twijfelde hij geen seconde. Ondertussen werkt hij er 6 jaar.
Omdat we vaak niet gebonden zijn aan de beperkingen van klassieke gebouwen krijgen we de ruimte om ver te gaan in het onderzoeken van nieuwe constructie-methoden. Voor "Tabernacle" in Watou werden bijvoorbeeld leien gebruikt om een gedrapeerde tentstructuur te creëren. Het fijne aan hier werken is dat we in de ontwerpfase veel kunnen testen.
Gezien het unieke karakter van onze projecten, werken we vaak volgens een bepaald proces: we werken een 3D-model uit, maken kleine maquettes, nadien ook 1:1 mock-ups, telkens zoekend naar de juiste materialen en technieken. Ook tijdens de uitvoering op de werf zijn we heel nauw betrokken en sturen we bij waar nodig. Die hands-on aanpak is uniek
Pieterjan Gijs en Arnout Van Vaerenbergh zijn ingenieur-architect van opleiding, maar hebben als kunstenaarsduo nooit gebouwen ontworpen in de klassieke betekenis. Ze bouwen fysieke ruimtes die zintuigelijk en emotioneel werken. Het gaat hen meer om de ruimtelijke ervaring dan om de functie van het gebouw. Daarom worden ze ook beschouwd als kunstwerken.
Lauren werkt graag met de context die er al is. Dat is wat ze bij Gijs Van Vaerenbergh ook doen: creëren in dialoog met erfgoed of landschappelijke elementen.
Het spanningsveld tussen oude elementen of bestaande geschiedenis met nieuwe invullingen en structuren vind ik boeiender dan starten met een carte blanche.
‘Tabernacle’ voor Watou, ‘Island Garden’ in de Plantentuin van Meise en de expo ‘Escher – Other world’ in het Kunstmuseum van Den Haag zijn een aantal van de projecten waar Lauren op werkte. Momenteel spendeert hij veel tijd in de Abdij van Herkenrode bij Hasselt, waar Gijs Van Vaerenbergh samen met erfgoedorganisatie Herita aan ‘Clausura’ werkt.
Ze creëren met Clausura een ruimtelijke ervaring op de grens tussen reconstructie en abstractie, omdat de historische gebouwen van het Historisch Hart van de abdij worden opgeroepen op ware grootte in een skeletstructuur van Cortenstaal.
Op sommige plekken zal je elementen herkennen zoals ramen of torens maar vanuit een ander standpunt lossen die op in een chaos van lijnen. Zo maken we de geschiedenis terug voelbaar maar koppelen we er een heel nieuwe ruimtelijke ervaring aan.
In 2023 startte het denkwerk, binnenkort start de bouw, in 2026 zal het eerste deel van Clausura klaar zijn. Samen met de projectleider van Herita, Anina Haesen, volgt Lauren alles nauwkeurig op, van de ontwerpen, vergunningen en communicatie tot de constructie op de werf.
Het is bijzonder om vandaag te bouwen aan wat morgen misschien als monument zal worden herinnerd – plekken waar tijd, betekenis en ruimtelijke ervaring samenkomen.
De favorieten van Lauren
Je ontdekt tijdens het werfweekend op Open Monumentendag hoe we stap voor stap werken aan "Clausura". Bezoekers kunnen de werfzone (beperkt) betreden, krijgen uitleg over de ontwerpen, de technieken en de materialen die gebruikt worden, en zien zo hoe een idee langzaam werkelijkheid wordt. Het werfweekend biedt zo een unieke kans om de toekomst van Herkenrode mee te beleven terwijl ze nog in volle opbouw is! Ikzelf zal ook aanwezig zijn.
Wat mij hierin aanspreekt, is hoe een religieuze kerk – eeuwenlang een plek van stilte en devotie – een heel nieuwe betekenis krijgt. Door een kerk (tijdelijk) in te zetten als verblijfplaats ontstaat er een onverwachte confrontatie tussen het atypische karakter van een kerkomgeving en het alledaagse.
Architectuur draait niet alleen om de fysieke uitstraling van een gebouw, maar ook om hoe je een plek ervaart met al je zintuigen. Hier wordt het abdijdomein niet enkel bekeken, maar echt beleefd – traag, aandachtig, in stilte. Dat sluit ook mooi aan bij de visie van Dom Hans van der Laan, de architect van de abdij. Voor mij als architect is het bijzonder om te zien hoe zo’n ontwerp nog altijd impact heeft op hoe mensen vandaag de plek ervaren.
De laatromaanse structuur met kruisgewelven en een centrale zuil met kapiteel doet me denken aan het onderzoek dat we voor Clausura in Herkenrode deden. Daar analyseerden we eveneens historische structuren en fragmenten, om ze in een hedendaagse interpretatie opnieuw zichtbaar te maken. Het zijn precies zulke fragmenten die tonen hoe sterk architectuur de lagen van tijd kan verbinden.
Deze bronnenwandeling legt de link tussen natuur en cultuur: het landschap vertelt ons waar het water stroomt, hoe de bodem gevormd is en waarom mensen zich precies hier vestigden. Ik ben opgegroeid in Hoegaarden en de wandelingen in de natuur van het Rosdel en wijde omgeving kan ik alleen maar aanraden.
